Mediateka

Materiały

Filmy 41 / 51

Emisariusze
Dokument Andrzeja Wolskiego o Janie Karskim, Janie Nowaku-Jeziorańskim i Jerzym Lerskim

Film powstał w Paryżu. Są to wspomnienia z czasów II wojny światowej trojga starych przyjaciół, absolwentów Wołyńskiej Szkoły Podchorążych Rezerwy Artylerii w Włodzimierzu Wołyńskim: Jana Karskiego, Jana Nowaka-Jeziorańskiego (oficer AK, „cichociemny”, słynny „Kurier z Warszawy”, długoletni dyrektor Radia Wolna Europa) oraz Jerzego Jana Lerskiego (prawnik, politolog, historyk). Każdy z nich mieszkał na stałe w momencie powstawania tego filmu w USA. Przybyli do Paryża po to, by ten film świadectwo powstał.

Relacja o sposobie spełniania przez tę trójkę bohaterów narodowych powierzonej im misji oraz o ich ówczesnych poglądach i obserwacjach została sfilmowana w formie pozbawionej patosu - ale nie wolnej od emocji - gawędy trojga przyjaciół, doświadczonych funkcjonariuszy w służbie Rządu Londyńskiego, ludzi działających w śmiertelnie niebezpiecznych sytuacjach. Dowiadujemy się wiele nie tylko o tym, na czym misje każdego z nich polegały i w jakich warunkach były one wykonywane - jest to także kopalnia wiedzy o realiach sytuacji pod okupacją niemiecką, o polskim podziemiu, a także o zamiarach aliantów wobec Polski po wojnie. Najbogatsze w informacje są wypowiedzi Jana Karskiego. Tylko one poświęcają wiele uwagi sytuacji Żydów polskich pod okupacją niemiecką. Ich los Karski uznał za ważną i bardzo specjalną część swej misji rozpoznawczej i dał temu poruszający wyraz w swoich wypowiedziach.

Emisariusze, reż. Andrzej Wolski, Video-Kontakt, Polska 1987 r. 

Źródło: oprac. prof. Feliks Tych, ŻIH